بانکداری به عنوان سرویس، مسیر تکامل دیجیتالی بانک‌ها 

بانک‌ها در رقابت با رقبا، قوانین و مقررات و نیازمندی مشتریان متقاضی، باید مجهز به APIهای بازی باشند که تا بتوانند در اکوسیستم کسب‌وکار دیجیتال رشد نمایند و از میان چالش‌های سهم بازار، ارزشمندی خود را افزایش بدهند.

چکیده

اگر چه بانک‌ها از دیرباز پیشگامان خودکارسازی فرایندها محسوب می‌شدند، اما امروزه در حوزه خدمات مالی برای مشتریان، در پس زمینه قرار گرفته‌اند. رقبای سرسخت تکنولوژی مالی(فین‌تک‌ها)، روند بانکداری در سراسر جهان را به چالش کشیده‌اند و مجموعه عظیمی از پلاگ و پلی(Plug &Play) نوین را برای راهکارهای بانکداری روانه بازار ساخته‌اند. مدل‌های پرداخت و وام سرویس متقابل(P2P) و کیف پول دیجیتالی- به طور فزاینده‌ای توجه مصرف کنندگان وابسته به ابزار تکنولوژی‌های امروز را به خود جلب کرده‌اند.

بانک‌ها به منظور حفظ سهم خود، باید برای آینده سرویس‌های ارائه فکری بیاندیشند. از دید ما، آنها باید در واکنش به رقابت، در سازگار شدن با تکنولوژی عصر جدید از دیگران سبقت بگیرند. بانک‌ها باید به توسعه فکر کنند و رویکرد اجرایی و استراتژیکی را برگزینند که ارائه خدمات محرمانه در میان کانال‌ها، نوآوری و هماهنگی را برای آنها به ارمغان آورد. با این کار، بانک‌ها به مشتریان نشان می‌دهند که آنها را می‌شناسند، به آنها گوش می‌سپارند، نیازهایشان را درک می‌کنند و با وجود محدودیت‌های حوزه قانونی می‌توانند به نیاز مشتریان خود پاسخ گویند.

بانک به عنوان سرویس (BaaS) راهی را به بانک‌ها پیشنهاد می‌کند کهدر آن بازار خود را ارتقا دهند. در واقع آنها به جای ساخت راهکارهای مالی، اقدام به همگذاری( assemblering) ابزار مدیریت مالی مشتری محور می‌کنند. با این کار بانک‌ها می‌توانند با سرعت بیشتری وارد بازارهای جدید شوند و نیازهای مشتریان دیجیتالی خود را به سرعت برآورده سازند- یا سریعا با شکست مواجه می‌شوند و به سمت خدماتی با سودآوری بیشتر و پیشنهادات مرتبط با مصرف کننده روی می‌آورند.

حرکت بانک‌ها به سمت بانکداری به عنوان سرویس نشانه ضعف از سوی آنها نیست. بانک‌ها می‌باید از طریق اینترفیس‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزارهای(APIهای) باز  و استاندارد شده، خدمات نرم‌افزاری و داده‌های خود را در اختیار شریکان(یعنی فین‌تک، توسعه دهندگان ثالث، خرده فروش‌ها و …) خود قرار دهند. آنها همچنین باید نسبت به نصب و راه‌اندازی پلتفرم‌های صنعتی جدید در ارتباط با تجربه مشتری، به جای مالک بودن نقش شریک داشته باشند.

چنین تغییر یا انتقال جامعی باید در بازه زمانی مستمری بررسی شود و رغبت بانک‌ها در زمینه کسب‌وکار دیجیتالی و ریسک، پیش‌بینی شود. در ابتدا این روند به صورت یک سرمایه‌گذاری است، سپس در جهت انتخاب پلتفرم API باز و شکوفایی حرکت می‌کند، به تغییر فرایند اصلی می‌انجامد و در نهایت به عنوان یک مدل BaaS جامع تکامل می‌یابد. تمامی این مراحل حول محورهای زیر می‌چرخد:

• شناسایی یک استراتژی مناسب API
• ساخت یک اکوسیستم دیجیتالی API-محور
• پیشبرد شراکت سودآور با شرکت‌های فین‌تک و توسعه‌دهندگان مستقل نرم‌افزار به منظور پشتیبانی و پولی کردن APIها
• طراحی یک استراتژی مدیریت تغییر برای استقرار BaaS به منظور اطمینان از هماهنگ بودن  استراتژیکی با اهداف کسب‌وکار

بانک‌ها با یک استقرار موفق می‌توانند خود را از یک موسسه ثانوی در انقلاب دیجیتال به یک کارگذار قوی و مهم تبدیل کنند که در زنجیره ارزش به شرکا و مشتریان منفعت می‌رساند. مخصوصا، شرکای بانک‌ها بر مبنای توسعه مشتری، نوآوری تسهیل یافته، منابع جدید عایدات و سرعت در پیاده‌سازی سود می‌برند.

این مقاله مدل BaaS را معرفی می‌کند، ارزیابی کاملی از چالش‌ها و مزایای آن ارائه می‌دهد و فاکتورهای مهم برای موفقیت کسب‌وکار را شناسایی می‌کند. ما همچنین فن و تجربه خود در تدبیر یک استراتژی برتر BaaS را مفصلا توضیح می‌دهیم. در پایان به چگونگی تکامل یافتن مدل BaaS از طریق همکاری روزافزون درون بانکی و فین‌تک می‌پردازیم.

بانک به عنوان سرویس: ایجاد قدرت مفید دیجیتالی

از گذشته بانک‌ها مالک خدمات end-to-end به صورتی یکپارچه با فرایندها و محصولات بودند. اما، این رویکرد از هر طرف با مشکل مواجه شده است. شرکت‌های فین‌تک مشتری محور که منشأ دیجیتالی دارند، با دسترسی به خدمات نرم‌افزاری و داده‌ها در میان ارائه‌دهندگان خدمات مالی و فراهم آوردن تجربه بهتری برای کاربر، مستقیما در حال رقابت برای بدست آوردن مشتری با بانک‌ها هستند. بانک‌های سنتی مجبورند در مورد پیشنهادات ارزشی خود چاره‌ای بیاندیشند تا در میدان رقابت جایگاه خود را حفظ کنند.

برای واکنش بانک‌ها به این روند، سرویس بانک، به عنوان سلاحی موثر در نرم‌افزارهای توسعه رقابتی پدیدار شده است. این مدل شامل موارد زیر است:

• فراخوانی از جانب APIهای بانکداری باز٫ BaaS به بانک‌ها کمک می‌کند تا قابلیت‌ها و سرمایه‌های سنتی خود را برای ارائه راهکارهای مبتکرانه مشتری محور، باز کنند. APIها، به واسطه کمک و ترغیب بازیگران سنتی به دیجیتالی شدن، اساس و شالوده BaaS را تشکیل می‌دهند. بانک‌ها‌ از طریق APIها می‌توانند داده‌ها را با توسعه‌دهندگان داخلی، شرکا و اشخاص ثالثی چون فین‌تک‌ها به اشتراک بگذارند، سپس آنها این داده‌ها را دستکاری می‌کنند تا امکان ارائه خدمات با ارزشی چون برنامه‌های پرداخت همراه، راهکارهای وام متقابل، داشبورهای تحلیلی و غیره را فراهم آورند.
• حرکت به سوی راهکار متمرکز٫ یک استراتژی موثر BaaS بر مولفه‌بندی(Componentization) قابلیت‌ها تمرکز دارد که عملیات‌های نصب و راه‌اندازی را تسهیل می‌بخشند. در نتیجه BaaS این امکان را برای بانک‌ها فراهم می‌آورد تا به بازسازی مجدد پرداخته و از راهکارهای مدیریت مالی خود به منظور برآورده ساختن نیازهای مشتریان بهره ببرند. مولفه‌سازی همچنین باعث ارتقای قابلیت استفاده مجدد، استانداردسازی و کاهش هزینه می‌گردد.
• تمرکز کامل بر نوآوری و تجربه کاربری. فراهم آوردن قابلیت‌های مصرفی و داده‌ها برای شرکای خارجی و اشخاص ثالث می‌تواند باعث تسهیل نوآوری در ارائه خدمات مشتری-محوری چون پشتیبان مجازی بانکداری هوشمند، گردد. این خدمات می‌توانند در عین کاهش هزینه‌ها، تاثیری چند برابر بر رشد تعداد مشتری و درآمد داشته باشند.

اخیرا پیشگامانی چون بانک Fidor در آلمان با استقرار پلتفرم بانکداری باز API محوری با مجموعه‌ای از توسعه‌دهندگان ثالث، شروع به کار  کرده‌اند. (برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقاله  “Making Dollars & Sense of the Platform Economy” منتشر شده توسط Cognizanti مراجعه کنید). این پلتفرم تعاملی سرعت مشتری در دسترسی به خدمات را افزایش داده و به کسب و/یا شراکت با ارائه‌دهندگان خدمات تخصصی فین‌تک کمک می‌کند. این طرح همچنین در حوزه‌هایی چون تجارت مبادله مالی، انتقال پول جهانی و نوآوری‌های ارزی مجازی، امکان یکپارچگی کامل با راهکارهای عصر جدید را ایجاد می‌کند.

گرایشات BaaS و تغییرات بازار

اغلب بانک‌های جهانی، وجود BaaS را برای رشد با در نظر گرفتن تقاضاهای گسترده اکوسیستم کسب‌وکار دیجیتالی ضروری می‌دانند. در تعریف مجدد صنعت بانکداری و حرکت اجباری به سوی BaaS، ما شش گرایش صنعتی را معرفی می‌کنیم:

• دیجیتالی شدن فراگیر همه عناصر کسب‌وکار بانکداری از طریق هدف خدماتی کاملا روشن و مشخص. دیجیتالی شدن  ابزار-محور در میان مشتریانی که جوانترند و آگاهی بیشتری در ارتباط با تکنولوژی دارند، افزایش یافته است. بانک‌ها در پاسخ به این امر، استراتژی‌های خود را به سمتی سوق داده‌اند که با توجه به دیدگاه‌ها و پیش‌بینی داده‌ها و مدل‌های خدماتی/کسب‌وکاری بموقع، بر تجارب مشتری و تجارب شخص-محور تمرکز دارد. بانک‌ها می‌توانند با بهبود اهداف خدماتی و جهت دهی ارائه خدمات، تلاش‌های خود را در خصوص تغییر تجربه مشتری سرعت دهند.

مثلا MasterCard برای سود بردن از فضای بازار جدید کیف پول دیجیتال، API کیف پول خود را ارائه داده است که با استفاده از این سرویس راهکارهای خارجی کیف پول دیجیتال قادر به پیوند با MasterPass Acceptance Network گشته و خدمات ارزش افزوده‌ای چون تصفیه حساب، شناسایی تقلب و صحت اسناد را افزایش می‌دهد.

• رقابت و همکاری با فین‌تک‌ها به منظور ایجاد نوآوری. عصر دیجیتالموجب شده تا فین تک از طریق ارائه خدمات نوین(برای مثال، وام متقابل، بودجه جمعی و غیره)، تناسب خود با مشتری را افزایش دهند. برای به بلوغ رسیدن اقتصاد دیجیتالی، بانک‌ها می‎بایستبا فین‌تکی‌ها شریک شده و یا با استفاده از آنها خدماتی یکپارچه و نوآور را عرضه کنند.

برای مثال، اخیرا American Express   با آزمایشگاه تحقیقاتی Ideas42 همکاری می‌کند تا با استفاده از  راهکارهای مالی نوینی با جمع‌سپاری  خدمات جدیدی به مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید ارائه کند.

• شرکت در انقلاب پلتفرم‌های بانکداری باز از طریق معماری مبتنی بر خدمات. انقلاب بانکداری باز از طریق پروژه بانکی باز شتاب گرفته است. این شرکت موجب فراهم آوردن یک ساختار استاندارد برای اشتراک‌گذاری داده‌های بانکداری شده است. مهم‌تر از همه، این طرح با تجزیه ویژگی‌های هر یک از سیستم‌های بانکی، به شیوه‌ای ساده و هماهنگ، وعده نمایش امن داده‌ها از طریق API را می‌دهد و و توسعه دهندگان را در نوشتن برنامه‌‌ای که در بانک‌های چندگانه قابل استفاده باشد توانمند می‌سازد. بریتانیا مفهوم پلتفرم بانکداری باز را به کار گرفته و در پی برنامه‌ریزی برای پیاده ساختن یک استاندارد API اجباری بانکداری باز است. این عمل، استانداردسازی API در سرتاسر کشور را اجباری ساخته و ارائه دهندگان ثالث را از هر بانکی در بریتانیا قادر به دسترسی امن به داده‌ها می‌گرداند.

بانک اسپانیایی BVVA هم‌اکنون با ساخت یک پلتفرم API باز (که به توسعه‌دهندگان در بهبود بخشیدن راهکارهایشان در حوزه‌هایی چون P2P، مدیریت مالی خصوصی و زیست سنجی کمک می‌کند) در تلاش برای دست یافتن به مزیت رقابتی از دستورالعمل خدمات پرداخت اتحادیه اروپا (PSDII) است.

• موافقت با تقاضاهای بازیگران کسب‌وکارهای کوچک و متوسط به منظور داشتن آپشن‌های بانکداری. چشم‌انداز بهبود دسترسی  به سرویس‌های بانکی موجب می‌گردد تا بازیگران کسب‌وکارهای کوچک به آپشن‌های بانکداری روی آورند که استفاده از آن آسان است. برای مثال، کسب‌وکارهای کوچک، خدمات پرداخت آنلاین را با ورودی‌های جدید کلاد همچون FreshBooks و حتی بازیگران فصلی چون PayPall تنظیم می‌کنند. بانک‌ها برای جفظ مشتریان خود باید با این ورودی‌های جدید کلاد شراکت داشته باشند و یا با ارائه خدمات مناسب بانکداری، رابطه دوستانه‌ای با شرکت‌های کوچک‌تر ایجاد کنند.
• همراه شدن در حرکت صنعت به سوی معماری‌های سیستم‌های کسب‌وکاری مولفه‌بندی شده. معماری‌های IT عصر جدید، برای کمک به انعطاف در اکوسیستم دیجیتالی در نقش پشتیبانی با قابلیت‌های کارکردی مولفه‌بندی شده ظاهر می‌شوند. معماری مولفه‌ای با بین‌المللی شدن APIها در میان صنعت بانکداری، به موسسات مالی این امکان را می‌دهد تا به صورتی یکپارچه، خدمات تکنولوژی(مانند فراهم آوردن اجزای قابل اتصال به جای سیستم‌های یکپارچه) خود را طبقه‌بندی کنند. این ساختار پلاگ و پلی توسعه خدمات جدید و کانال‌های کسب‌وکاری را برای بانک‌ها آسان‌تر و سریع‌تر می‌سازد.

بانک Deutsche در حال توسعه راهکارهای ماژولار پلاگ و پلی در حوزه خدمات تراکنشی بین‌المللی برای شرکت‌ها و کلاینت‌هایی است که خواهان پیکربندی سریع‌تر، با بازدهی بیشتر و دارای روند تراکنشی ساده‌تر هستند.

• جدال با زمینه قانونی متغیر و سرعت بخشیدن به روند صنعتی شدن. بانکداری با تغییرات قوانین بیگانه نیست اما تقاضاهای قانونی در سال‌های اخیر شتاب یافته‌اند و نیازمند سطوح بالای سرمایه‌گذاری تکنولوژی هستند. بانک‌ها با مولفه‌بندی معماری‌های IT از طریق خدمات خرد، می‌توانند واکنش سریع‌تری به مقررات جدید داشته و با حداقل اختلال، درها را به سوی مدل‌های آماده BaaS بگشایند. بانک‌ها همچنین مجبورند با صلاحدید افراد قانونی که بسیاری از آنها بر افزایش حفاظت از مشتری، ترغیب رقابت باز و از بین بردن موانع سنتی در مسیر صنعت تمرکز دارند، به استقرار مدل BaaS مبادرت کنند.

برای مثال، طرح PSDII اروپایی‌ها به دنبال کاهش موانع موجود بر سر راه ورود کارت‌های غیربانکی و ارائه‌دهندگان پرداخت اینترنتی است. این دستورالعمل که در سال ۲۰۱۸ به قانون تبدیل می‌گردد، بانک‌ها را وادار می‌سازد داده‌های مالی مقتضی را از طریق APIها به اشخاص ثالث افشاء کنند. از آنجا که تکنولوژی دیجیتالی تنها ذره‌ای از پتانسیل صنعت بانکداری را اشغال کرده، این گرایش‌ها باعث بسط یافتن و توسعه آن می‌گردند.

ادامه دارد …

مرجع: How Banking as a Service Will Keep Banks Digitally Relevant and Growing